1. Wprowadzenie: rola KOBiZE

KOBiZE (Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami) jest centralnym rejestrem emisji gazów cieplarnianych i innych substancji, w ramach którego gromadzone są dane o wielkości emisji wynikających z działalności przedsiębiorstw w Polsce. Raportowanie do KOBiZE stanowi kluczowy element nadzoru środowiskowego, umożliwiający monitorowanie oraz planowanie działań ograniczających negatywny wpływ na atmosferę. 

3. Podmioty zobowiązane do raportowania

Obowiązek składania rocznego raportu do KOBiZE dotyczy każdego podmiotu „korzystającego ze środowiska” w taki sposób, że generuje emisje do powietrza. Przykładowo są to przedsiębiorstwa posiadające:

• instalacje spalania paliw (kotły, piece),
• pojazdy służbowe i urządzenia z silnikami spalinowymi,
• procesy technologiczne skutkujące emisjami (lakierowanie, spawanie, klejenie),
• klimatyzatory czy inne urządzenia chłodnicze z czynnikiem wpływającym na emisje.
  Obowiązek ten obejmuje zarówno duże zakłady, jak i mniejsze podmioty, jeśli w ramach ich działalności występuje emisja substancji do powietrza.

5. Terminy i sposób składania raportu

Roczny raport za poprzedni rok kalendarzowy należy złożyć elektronicznie do KOBiZE w terminie do końca lutego. Kiedy termin wypada w dzień wolny, zwykle przesuwa się na pierwszy dzień roboczy. Raport tworzy się poprzez platformę internetową KOBiZE po rejestracji i utworzeniu konta. W razie stałego zaprzestania działalności wymagane jest złożenie raportu w ciągu 7 dni od zakończenia  działalności, dokumentując brak dalszych emisji. 

7. Konsekwencje braków w raportowaniu

Choć brak sprawozdawczości nie jest obłożone od razu karą finansową na etapie przesyłania (brak automatycznych mandatów za spóźnienie), niezgłoszenie raportu może skutkować wydaniem przez Inspekcję Ochrony Środowiska decyzji nakazującej sporządzenie raportu, a dalsze uchylanie się może prowadzić do sankcji administracyjnych lub kar pieniężnych. Ponadto niekompletne lub błędne dane mogą skutkować koniecznością korekt oraz utratą wiarygodności przy przyszłych procedurach środowiskowych czy inwestycyjnych. 

9. Koszty, pełnomocnictwo i dostęp do systemu

Przygotowanie raportu wiąże się z kosztami zależnymi od skali eksploatowanych urządzeń i instalacji, liczby lokalizacji oraz złożoności procesów emisji. Założenie konta w systemie KOBiZE wymaga pełnomocnictwa i wniesienia ewentualnych opłat skarbowych przy rejestracji, jeśli jest to wymagane dla dokumentów urzędowych. Koszty mogą obejmować także usługę weryfikacji danych zewnętrznym ekspertem czy audyt emisji. Rekomenduje się zawczasu ustalić zakres usług: inwentaryzacja, pomiary, obliczenia i wprowadzanie danych. 

11. Krótki opis usługi 

Nasza oferta obejmuje:

• Kompleksową inwentaryzację źródeł emisji w przedsiębiorstwie oraz identyfikację wszystkich miejsc korzystania ze środowiska.
• Pomoc w organizacji i nadzorze pomiarów emisji (we współpracy z laboratoriami) lub wyliczenia emisji na podstawie wskaźników.
• Opracowanie metodologii obliczeń zgodnej z wytycznymi KOBiZE, w tym dokumentację założeń i wyników.
• Przygotowanie i wypełnienie raportu w systemie KOBiZE, w tym rejestrację konta, wprowadzanie danych, załączanie wymaganej dokumentacji i opisów działań redukcyjnych.
• Weryfikację danych przed złożeniem, wewnętrzny przegląd jakościowy oraz koordynację ewentualnych korekt po złożeniu raportu.
• Doradztwo w zakresie optymalizacji działań redukujących emisje, by w kolejnych latach minimalizować koszty związane z opłatami środowiskowymi.
• Obsługę komunikacji z KOBiZE i Inspekcją Ochrony Środowiska w kwestii wyjaśnień, uzupełnień czy kontroli.
• Monitorowanie zmian legislacyjnych w obszarze zarządzania emisjami i bieżące doradztwo.

Serdecznie zapraszamy do kontaktu
w celu omówienia szczegółów współpracy i przygotowania indywidualnej oferty.

Raport KOBiZE

Raportowanie do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) jest kluczowym elementem systemu ochrony środowiska w Polsce. KOBiZE, funkcjonujący w strukturach Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, pełni centralną rolę w monitorowaniu i zarządzaniu emisjami gazów cieplarnianych oraz innych substancji wprowadzanych do powietrza. Ten raport jest niezbędny dla wszystkich podmiotów, które w trakcie swojej działalności emitują gazy cieplarniane i inne substancje, a jego celem jest zapewnienie transparentności i skutecznego zarządzania emisjami w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS).

Raport KOBiZE stanowi podstawowe źródło danych ekologicznych, które są wykorzystywane do opracowywania krajowych inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych i innych substancji. Te dane są niezwykle ważne dla realizacji zobowiązań wynikających z dyrektyw unijnych oraz konwencji międzynarodowych, takich jak Protokół z Kioto.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej podstawom prawnym, zakresowi raportowania oraz praktycznym aspektom sporządzania tego ważnego dokumentu.

Podstawy prawne i obowiązki wynikające z raportowania do KOBiZE

Podstawy prawne dla raportowania do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) są określone w kilku kluczowych aktach prawnych. Głównym aktem prawnym regulującym te kwestie jest Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.

Ustawa ta określa zasady i warunki korzystania ze środowiska, w tym zasady ustalania warunków ochrony zasobów środowiska oraz warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska.

W szczególności, art. 286 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska nakłada obowiązek na podmioty korzystające ze środowiska, które wprowadzają gazy lub pyły do powietrza, do przedłożenia marszałkowi województwa wykazu sporządzonego na podstawie informacji zawartych w raporcie do KOBiZE. Ten wykaz musi zawierać informacje o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat za korzystanie ze środowiska.

Oprócz ustawy Prawo ochrony środowiska, istotne są również rozporządzenia wykonawcze, które określają szczegółowe wymagania dotyczące sporządzania i składania raportów. Na przykład, od 1 stycznia 2020 r. obowiązują nowe wzory wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, wprowadzone rozporządzeniem Ministra Środowiska.

Niezłożenie lub błędne przygotowanie raportu do KOBiZE może skutkować poważnymi konsekwencjami, w tym błędnym naliczeniem opłat i nałożeniem sankcji. Dlatego też, każdy podmiot korzystający ze środowiska musi dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami i terminami składania raportów, aby uniknąć niepotrzebnych problemów i kar.

Zakres raportowania i metodyka

Zakres raportowania do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) jest szeroki i obejmuje liczne aspekty działalności podmiotów, które emitują gazy cieplarniane i inne substancje do powietrza. Podstawowym elementem raportu są dane dotyczące wielkości emisji, które muszą być dokładnie wyliczone i udokumentowane. Raporty te składają się z trzech głównych sprawozdań:

• sprawozdań dla miejsc korzystania ze środowiska (MKzŚ),
• sprawozdań z eksploatacji urządzeń,
• sprawozdań z przedsięwzięć inwestycyjnych.

Raporty muszą zawierać szczegółowe informacje o miejscach korzystania ze środowiska, urządzeniach, których eksploatacja powoduje emisje, oraz środkach technicznych mających na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji. Dodatkowo, należy uwzględnić dane o aktywnościach związanych z prowadzeniem działalności przemysłowej, transportem, rolnictwem, leśnictwem i sektorem usług.

Metodyka sporządzania raportów opiera się na wykorzystaniu danych z różnych źródeł, w tym z systemów monitoringu emisji, dokumentacji technicznej urządzeń oraz danych operacyjnych. Podmioty korzystające ze środowiska muszą również stosować odpowiednie metody obliczania emisji, zgodnie z wytycznymi i standardami określonymi w przepisach prawa, takich jak ustawa o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji z 17 lipca 2009 r..

W procesie sporządzania raportów istotne jest również zapewnienie ich poprawności i kompletności. W tym celu, podmioty mogą korzystać z szkoleń i wsparcia technicznego oferowanego przez KOBiZE lub innych specjalistów w dziedzinie ochrony środowiska i zarządzania emisjami. Termin składania raportów jest ściśle określony i wynosi do końca lutego każdego roku, co podkreśla konieczność starannego planowania i przygotowania danych.

Praktyczne aspekty sporządzania raportu KOBiZE

Sporządzanie raportu do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) wymaga starannego i systematycznego podejścia. Proces ten rozpoczyna się od pozyskania niezbędnych danych i informacji, które będą wykorzystane do uzupełnienia raportu.

Dane te obejmują m.in. informacje o rodzaju i ilości emitowanych substancji, sposobie ich wprowadzenia do środowiska, oraz dane o urządzeniach i procesach, które powodują te emisje.

Kluczowym krokiem jest analiza i przetworzenie otrzymanych informacji. Należy obliczyć ilości wprowadzonych zanieczyszczeń, biorąc pod uwagę odpowiednie wskaźniki emisji. Ten krok wymaga dokładności, ponieważ błędne obliczenia mogą skutkować niewłaściwym naliczeniem opłat za korzystanie ze środowiska, a nawet sankcjami.

Wprowadzanie danych odbywa się przez stronę internetową Krajowej Bazy KOBiZE, dostępną pod adresem www.krajowabaza.kobize.pl. Użytkownik musi zalogować się do systemu i wybrać odpowiedni zakład z listy tych, których dotyczy udzielone mu upoważnienie.

Następnie, wypełnia się poszczególne sekcje raportu, wprowadzając informacje ogólne, dane o emisjach, oraz informacje dotyczące eksploatacji urządzeń i przedsięwzięć inwestycyjnych.

Weryfikacja danych jest kolejnym istotnym etapem. Przed złożeniem raportu, należy sprawdzić poprawność i kompletność wszystkich wprowadzonych informacji. System KOBiZE pozwala na korektę raportu nawet po jego wysłaniu, co umożliwia szybkie i efektywne nanoszenie poprawek.

Ponadto, korzystanie z profesjonalnego doradztwa może znacznie ułatwić proces sporządzania raportu. Specjaliści w dziedzinie ochrony środowiska i zarządzania emisjami mogą zapewnić, że raport jest przygotowany zgodnie z obowiązującymi przepisami, co minimalizuje ryzyko błędów i sankcji. Dodatkowo, doradztwo może pomóc w dokładnym wyliczeniu opłat środowiskowych i opłat za składowanie odpadów, co jest kluczowe dla unikania kar grzywny.

Raport KOBiZE

Raportowanie do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) jest niezwykle istotnym elementem ochrony środowiska w Polsce. Pamiętaj, że termin składania raportów upływa każdego roku do końca lutego, a dane powinny dotyczyć poprzedniego roku kalendarzowego. Raporty muszą zawierać szczegółowe informacje o emisjach gazów cieplarnianych, innych substancji szkodliwych, oraz o środkach technicznych stosowanych do ich ograniczania.

Przestrzeganie obowiązujących przepisów i terminów jest kluczowe dla unikania sankcji i zapewnienia prawidłowego zarządzania emisjami. Zachęcamy do korzystania z dostępnych narzędzi i wsparcia technicznego oferowanego przez KOBiZE, aby proces sporządzania raportów był jak najbardziej efektywny.

Działając zgodnie z wymogami prawnymi, przyczyniamy się do ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju naszego kraju.