1. Co to jest opakowanie?

Definicja opakowania pochodzi z art. 3 ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (tekst jednolity na 12.03.2025). Opakowaniem jest wyrób (także bezzwrotny), wykonany z dowolnego materiału, służący do przechowywania, ochrony, transportu, dostarczenia lub prezentacji produktu. Uwzględnia się:

• wyroby pełniące funkcję zabezpieczającą bez naruszania innych funkcji, o ile nie stanowią integralnej, trwale połączonej części produktu, niezbędnej przez cały cykl życia;
• opakowania wytwarzane do napełniania w punkcie sprzedaży lub jednorazowego użycia;
• części składowe i elementy pomocnicze przyczepione do produktu, spełniające funkcje opakowania, z wyłączeniem tych stanowiących integralną część produktu przeznaczoną do wspólnego użycia lub usunięcia.
  Minister klimatu w rozporządzeniu podaje przykładowe wyroby uznawane lub nieuznawane za opakowania, co pomaga w kategoryzacji.

3. Obowiązki wprowadzających: ewidencja i sprawozdawczość w BDO

Zgodnie z ustawą o odpadach oraz ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, wprowadzający produkty w opakowaniach oraz wprowadzający opakowania sami ponoszą obowiązki sprawozdawcze:

• prowadzą ewidencję opakowaniową z obowiązkiem przechowywania do 6 lat wstecz. Ze względu na nieskończone zróżnicowanie opakowań i obszarów wprowadzenia ustawa przewiduje dowolność w formie prowadzenia ewidencji, 
• corocznie sporządzają sprawozdanie o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi, zgodnie z wzorem i wymaganiami technicznymi systemu BDO.
• uiszczenie opłaty produktowej lub zapewnienie recyklingu odpadów opakowaniowych

Do raportu obowiązkowo podlegają: wprowadzający opakowania, wprowadzający produkty w opakowaniach, eksportujący lub dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, detaliści oferujący torby czy jednorazowe opakowania z tworzyw itp.

4.1 Zakres raportu

Sprawozdanie obejmuje m.in.:

• dane identyfikacyjne podmiotu (nazwa, adres, NIP, numer rejestrowy),
• masę i rodzaje opakowań wprowadzonych do obrotu (w podziale na materiały zgodne z katalogiem opakowań),
• liczbę lekkich toreb na zakupy z tworzywa (jeśli dotyczy),
• informacje o zagospodarowaniu opakowań: masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi, odzyskowi czy unieszkodliwianiu; osiągnięte poziomy recyklingu oraz metody weryfikacji tych poziomów,
• wysokość należnej opłaty produktowej, jeśli nie wyłączono się (np. przez organizację odzysku lub pomoc de minimis),
• przeprowadzone kampanie edukacyjne o gospodarce odpadami opakowaniowymi (współpraca z organizacjami czy samodzielne działania).
  Zakres szczegółowych pól zależy od rodzaju działalności i wprowadzanych produktów/opakowań.

5. Opłata produktowa: stawki, terminy i zwolnienia

• Naliczanie: na końcu roku kalendarzowego za masę opakowań wprowadzonych do obrotu.
• Stawki maksymalne ustalane w rozporządzeniu ministra klimatu
  tworzywo sztuczne – 2,70 zł za 1kg,
  aluminium – 1,40 zł za 1kg,
  stal – 0,80 zł za 1kg,
  papier i tektura – 0,70 zł za 1kg,
  szkło – 0,30 zł za 1kg,
  drewno – 0,30 zł za 1kg,
  opakowania wielomateriałowe – 1,70 zł za 1kg,
  pozostałe – 1,00 zł za 1kg.
• Termin wpłaty: do 15 marca roku następującego po roku sprawozdawczym; wpłata na rachunek marszałka województwa.
• Zwolnienia:
• pomoc de minimis dla wprowadzających do 1 Mg opakowań rocznie (z wymaganymi zaświadczeniami),
• przeniesienie obowiązków na organizację odzysku opakowań (jeśli spełnione warunki umowy z organizacją),
• samodzielne wykonanie zadań odzysku i recyklingu (wymaga odpowiedniej infrastruktury i dokumentacji).

7. Proces składania sprawozdania w systemie BDO

1. Przygotowanie ewidencji: ewidencję opakowań należy prowadzić na bieżąco, w sposób umożliwiający weryfikację, gromadząc dane o masie wprowadzonych opakowań z podziałem na rodzaj materiału, co jest podstawą do sprawozdawczości w BDO i rozliczeń w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producenta
2. Zebranie danych: zestawienie mas opakowań wprowadzonych, odpadów opakowaniowych zagospodarowanych (przekazanych do recyklingu/odzysku/unieszkodliwiania).
3. Wypełnienie formularza: w BDO wybór sprawozdania „o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi”, uzupełnienie pól identyfikacyjnych i szczegółowych wg instrukcji systemu 
4. Złożenie: elektroniczne przesłanie do marszałka.
5. Korekty i wyjaśnienia: w razie wezwań od marszałka uzupełnienie lub poprawa sprawozdania w wyznaczonym terminie.

9. Krótki opis usługi

Zakres wsparcia:

• Ocena aktualnego stanu ewidencji opakowań i odpadów opakowaniowych w firmie.
• Porównanie prowadzonej dokumentacji z wymogami BDO i przepisami (ustawa o opakowaniach, ustawa o odpadach).
• Pomoc w ustaleniu mas wprowadzanych opakowań i prognozie opłaty produktowej; analiza możliwości zwolnień (de minimis, organizacja odzysku).
• Opracowanie wewnętrznych procedur ewidencji odpadów opakowaniowych: instrukcje dla działów produkcji, logistyki, zakupów i sprzedaży.
• Wypełnienie i złożenie rocznego sprawozdania w BDO (formularz „o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi”) w terminie do 15 marca, w komunikacji z marszałkiem województwa.
• Obsługa korespondencji z urzędami: wyjaśnienia, korekty, uzupełnienia zgodnie z wezwaniami.
• Doradztwo w negocjacji umów z organizacjami odzysku oraz optymalizacji procesów, by minimalizować koszty opłaty produktowej.
• Monitorowanie zmian legislacyjnych i informowanie o nowych obowiązkach bądź możliwościach ułatwień.

Serdecznie zapraszamy do kontaktu
w celu omówienia szczegółów współpracy i przygotowania indywidualnej oferty.

Sprawozdawczość – Opakowania

W dobie zrównoważonej i świadomej gospodarki, sprawozdawczość dotycząca produktów w opakowaniach oraz gospodarowanie odpadami opakowaniowymi stały się kluczowymi elementami zarządzania firmami i instytucjami. Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, która obowiązuje w Polsce, nakłada na przedsiębiorców obowiązek sporządzania szczegółowych sprawozdań dotyczących produkcji, obrotu i utylizacji opakowań. Te sprawozdania są niezbędne dla monitorowania i oceny skuteczności systemów gospodarowania odpadami opakowaniowymi, a także dla zapewnienia, że firmy spełniają wymagania prawne związane z ochroną środowiska.

W niniejszym artykule omówimy obowiązki sprawozdawcze dotyczące produktów w opakowaniach, rolę opakowań w ochronie produktów i środowiska, oraz zarządzanie odpadami opakowaniowymi. Celem jest dostarczenie czytelnikom kompleksowej wiedzy na temat aktualnych regulacji i najlepszych praktyk w gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi.

Analiza obowiązków sprawozdawczych dotyczących produktów w opakowaniach

Obowiązek sprawozdawczy producentów i importerów

Producent, importer, oraz dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia opakowań i produktów w opakowaniach są zobowiązani do składania rocznych sprawozdań o ilości i rodzajach stosowanych opakowań. Te sprawozdania muszą zawierać szczegółowe informacje o masie opakowań wprowadzonych do obrotu, rodzajach materiałów, z których zostały wykonane, oraz o sposobach gospodarowania powstałymi odpadami opakowaniowymi. Przedsiębiorcy ci są również obowiązani do zapewnienia, że ich działania są zgodne z przepisami o gospodarowaniu niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej.

W przypadku eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, muszą one również składać sprawozdania o masie wywiezionych za granicę opakowań, z wyszczególnieniem rodzaju materiałów i opakowań wielokrotnego użytku.

Rodzaje opakowań podlegających sprawozdawczości

Rodzaje opakowań, które podlegają obowiązkowi sprawozdawczemu, są szeroko określone w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Obejmują one opakowania z papieru lub tektury, tworzyw sztucznych, szkła, oraz drewna.

Każdy z tych rodzajów opakowań musi być dokładnie udokumentowany w sprawozdaniach, aby zapewnić, że są one gospodarowane w sposób zgodny z wymogami ochrony środowiska. Ponadto, sprawozdania muszą uwzględniać również informacje o opakowaniach jednorazowego użytku, co jest szczególnie istotne w kontekście aktualnych trendów i regulacji dotyczących redukcji użycia tworzyw sztucznych w gospodarce opakowaniami.

Rola opakowań w ochronie produktów i środowiska

Innowacje w projektowaniu opakowań

Innowacje w projektowaniu opakowań odgrywają kluczową rolę w ochronie produktów i środowiska. Nowoczesne rozwiązania, takie jak opakowania zmieniające kolor, reagujące na zmiany temperatury lub wilgotności, znacznie zwiększają bezpieczeństwo użytkowania produktów. Te technologie termochromiczne lub higroskopijne pomagają kontrolować świeżość żywności i właściwe warunki przechowywania leków, co jest szczególnie istotne w branży spożywczej i farmaceutycznej.

Inne innowacyjne rozwiązania to opakowania z funkcją dozowania, które nie tylko zwiększają wygodę użytkowania, ale również pomagają ograniczyć marnotrawstwo produktów. Pojemniki z precyzyjnymi dozownikami są idealne dla detergentów, kosmetyków i innych płynnych produktów, promując oszczędność i funkcjonalność. Opakowania wielofunkcyjne, które można wykorzystać ponownie, również przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju.

Mogą być przekształcone w praktyczne pojemniki, organizery lub elementy dekoracyjne, co wpisuje się w ideę minimalizacji odpadów i maksymalizacji ponownego użycia materiałów.

Znaczenie opakowań w logistyce

Opakowania odgrywają fundamentalną rolę w logistyce, zapewniając bezpieczny transport i przechowywanie produktów. Dobrze zaprojektowane opakowania chronią produkty przed uszkodzeniami mechanicznymi, wilgocią i innymi czynnikami zewnętrznymi, co jest kluczowe w łańcuchu dostaw. Ponadto, opakowania optymalizują wykorzystanie przestrzeni w magazynach i środkach transportu, co może znacznie obniżyć koszty logistyczne i zwiększyć efektywność operacji.

W kontekście e-commerce, nowoczesne opakowania są projektowane z myślą o minimalizacji marnotrawstwa i maksymalizacji wygody. Opakowania biodegradowalne, wykonane z materiałów recyklingowych, oraz opcje wielokrotnego użytku stają się coraz bardziej popularne, ponieważ konsumenci coraz bardziej przykładają wagę do zrównoważonych praktyk.

Zarządzanie odpadami opakowaniowymi

Systemy recyklingu i odbioru odpadów

Zarządzanie odpadami opakowaniowymi obejmuje kompleksowy system recyklingu i odbioru, który ma na celu zwiększenie skuteczności zbiórki i przetwarzania odpadów. W Polsce, zgodnie z ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, wprowadzono systemy kaucyjne dla opakowań, które obejmują butelki plastikowe, szklane i metalowe o pojemności od 0,1 do 3 litrów. System kaucyjny polega na pobieraniu dodatkowej opłaty przy zakupie opakowania, którą można odzyskać po zwróceniu opakowania do punktu zbiorczego.

Ten mechanizm ma za zadanie zwiększyć skuteczność zbiórki i recyklingu opakowań, a także zmniejszyć ilości śmieci w środowisku. Ponadto, ustawa nakłada obowiązek utworzenia organizacji odzysku, które zajmują się zbieraniem, segregowaniem i przetwarzaniem odpadów opakowaniowych. Przedsiębiorcy mogą powierzyć te obowiązki firmom zewnętrznym, pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy, która przenosi całość obowiązków związanych z recyklingiem wszystkich opakowań wprowadzonych na rynek.

Prawne aspekty gospodarowania odpadami

Prawne aspekty gospodarowania odpadami opakowaniowymi są ściśle uregulowane w polskim systemie prawnym. Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać opakowania wprowadzane do obrotu, oraz zasady postępowania z odpadami opakowaniowymi.

Przedsiębiorcy są zobowiązani do recyklingu opakowań w ilościach określonych przez ustawę, co może być realizowane własnymi zasobami lub przez organizacje odzysku. Ustawa również reguluje kwestie związane z opłatą produktową i opłatą depozytową, które są pobierane w celu finansowania systemów gospodarowania odpadami. Przedsiębiorcy muszą również prowadzić ewidencję w Bazie Danych Odpadowych (BDO), co umożliwia monitorowanie i kontrolowanie przepływu odpadów opakowaniowych.

Sprawozdania – Opakowania

W podsumowaniu, zarządzanie produktami w opakowaniach i gospodarowanie odpadami opakowaniowymi jest procesem kompleksowym, obejmującym szereg obowiązków prawnych i praktycznych. Przedsiębiorcy muszą składać roczne sprawozdania o ilości i rodzajach stosowanych opakowań, zapewniać ustawowe poziomy odzysku i recyklingu, oraz wnosić opłatę produktową w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów.

Ponadto, innowacje w projektowaniu opakowań i efektywne systemy recyklingu oraz odbioru odpadów są kluczowe dla ochrony środowiska. Publiczne kampanie edukacyjne również odgrywają ważną rolę w zwiększaniu świadomości społecznej na temat zrównoważonej gospodarki odpadami. Zachęcamy wszystkich przedsiębiorców do aktywnego włączania się w te procesy, aby wspólnie pracować nad lepszą przyszłością dla naszego środowiska.

Pamiętaj, że każde działanie w kierunku zrównoważonego rozwoju ma realny wpływ na naszą planetę.