1. Wprowadzenie

Każdy podmiot prowadzący działalność skutkującą wytwarzaniem lub gospodarowaniem odpadami jest zobowiązany do bieżącego prowadzenia ewidencji ilościowej i jakościowej odpadów oraz corocznego sporządzenia zbiorczego raportu za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązki te wynikają z ustawy o odpadach oraz powiązanych rozporządzeń. Raport przekazuje się właściwemu marszałkowi województwa przez system BDO. 

3. Podmioty zwolnione z obowiązku ewidencji i sprawozdawczości

Ustawa wymienia wyjątki, m.in.:

• wytwórcy odpadów komunalnych przekazujących je do gminnych punktów zbiórki,
• właściciele pojazdów wycofanych z eksploatacji przekazujący je do autoryzowanych stacji demontażu,
• rolnicy na gruntach poniżej 75 ha, niepodlegający rejestracji z urzędu, wykorzystujący odpady na potrzeby własne,
• osoby fizyczne generujące odpady budowlane w ramach robót własnych niebędących działalnością gospodarczą,
• inne grupy określone w rozporządzeniach ministra klimatu (np. pewne odpady paszowe). 

5. Zakres informacji w sprawozdaniu

Sprawozdanie powinno zawierać:

• zestawienie rodzajów i ilości wytworzonych odpadów (kody zgodne z katalogiem odpadów),
• informacje o sposobach zagospodarowania (przekazanie, recykling, unieszkodliwianie itp.),
• dane o odbiorcach i odbiorze odpadów (karty przekazania, ewidencja),
• w razie działalności wielomiejscowej – oddzielne zestawienia dla każdego województwa,
• w przypadku wydobywania odpadów – dokumentację decyzji i sposób prowadzenia składowiska. 

7. Koszty przygotowania sprawozdania

Przygotowanie raportu zależy od zakresu działalności, liczby lokalizacji, różnorodności odpadów i stopnia skomplikowania ewidencji. Koszty obejmują analizę dokumentacji, weryfikację kart ewidencyjnych, korekty ewidencji oraz finalne wprowadzenie danych do BDO. 

9. Rekomendowane działania i dobre praktyki

• Stała ewidencja: prowadzenie dokumentacji na bieżąco, z regularnymi przeglądami, by uniknąć braków i błędów.
• Wielooddziałowość: przy działalności w kilku lokalizacjach – oddzielne zestawienia i kontrola terminów dla każdego województwa.
• Weryfikacja przed złożeniem: kontrola poprawności kodów odpadu, ilości i zgodności z kartami przekazania.
• Archiwizacja dokumentów: przechowywanie dokumentacji (karty ewidencji, przekazania, decyzje) co najmniej 5 lat.
• Monitorowanie zmian prawnych: śledzenie aktualizacji przepisów i rozporządzeń, by uwzględniać nowe kategorie odpadów lub zmienione wymogi.
• Szybkie reagowanie na wezwania: jeżeli marszałek zgłosi niezgodności, szybkie uzupełnienie lub korekta w BDO. 

11. Korzyści dla Klienta

• Pewność poprawności formalnej i merytorycznej raportu.
• Uniknięcie kar i sankcji wynikających z błędów lub opóźnień.
• Oszczędność czasu dzięki wsparciu specjalistów z doświadczeniem w praktyce BDO.
• Aktualizacja procedur wewnętrznych w zakresie ewidencji odpadów.

Serdecznie zapraszamy do kontaktu w celu omówienia szczegółów współpracy i przygotowania indywidualnej oferty.

• Pewność poprawności formalnej i merytorycznej raportu.
• Uniknięcie kar i sankcji wynikających z błędów lub opóźnień.
• Oszczędność czasu dzięki wsparciu specjalistów z doświadczeniem w praktyce BDO.
• Aktualizacja procedur wewnętrznych w zakresie ewidencji odpadów.

Serdecznie zapraszamy do kontaktu
w celu omówienia szczegółów współpracy i przygotowania indywidualnej oferty.

Sprawozdania – odpady

Sprawozdawczość w zakresie odpadów to kluczowy element zarządzania środowiskiem i gospodarką odpadami w firmach. Od 1 stycznia 2021 roku obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów w Bazie Danych Odpadowych (BDO) stał się niezwykle istotny dla podmiotów wytwarzających, gospodarujących lub zajmujących się zbieraniem i przetwarzaniem odpadów.

System elektroniczny BDO nie tylko usprawnia monitoring i zarządzanie odpadami, ale również zapewnia transparentność oraz zgodność z przepisami ochrony środowiska.

Firmy muszą sporządzać różne rodzaje sprawozdań, takie jak: sprawozdania o wytwarzanych odpadach, gospodarowaniu odpadami, sprawozdania komunalne oraz dotyczące produktów i opakowań. Te dokumenty są kluczowe dla oceny skuteczności polityki ochrony środowiska oraz identyfikacji obszarów wymagających ulepszeń.

W artykule omówimy obowiązki sprawozdawcze, zasady prowadzenia ewidencji w BDO oraz konsekwencje nieprzestrzegania przepisów, aby zapewnić pełne zrozumienie wymagań i najlepszych praktyk.

Obowiązki sprawozdawcze firm w zakresie odpadów

Kim jest wytwórca odpadów?

Wytwórcą odpadów jest każdy podmiot, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów. Obejmuje to zarówno pierwotnych wytwórców odpadów, jak i te podmioty, które przeprowadzają wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów.

Przykładowo, wytwórcą odpadów może być firma prowadząca działalność produkcyjną, usługi budowlane, remontowe, czy też podmioty świadczące usługi w zakresie czyszczenia, sprzątania, konserwacji i napraw sprzętu.

Kiedy i jakie sprawozdania należy składać?

Firmy, które wytwarzają odpady, mają obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów i składania sprawozdań w Bazie Danych Odpadowych (BDO). Sprawozdania te dotyczą wytwarzanych odpadów i gospodarowania nimi.

Wytwórcy odpadów zobowiązani są do prowadzenia ewidencji odpadów i składania sprawozdań o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami. Ponadto, sprawozdania muszą również składać podmioty prowadzące działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami, z wyłączeniem tych, które zajmują się odbieraniem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

Sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi składają również podmioty, które wprowadzają na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, oraz sprzęt elektryczny i elektroniczny. Te sprawozdania są niezbędne dla monitorowania i zarządzania odpadami w sposób zgodny z przepisami ochrony środowiska.

Zero odpadów – kiedy można złożyć takie sprawozdanie?

Sprawozdanie o zerowej ilości wytwarzanych odpadów może być złożone w sytuacji, gdy podmiot nie wytworzył żadnych odpadów w danym okresie sprawozdawczym. Jednakże, nawet w takim przypadku, podmiot musi dopełnić formalności i złożyć odpowiednie sprawozdanie w BDO, potwierdzające brak wytwarzania odpadów.

To zapewnia pełną transparentność i zgodność z obowiązującymi przepisami.

Zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Formy ewidencji

Prowadzenie ewidencji odpadów może odbywać się w dwóch głównych formach: pełnej i uproszczonej. Pełna ewidencja odpadów jest zasadniczą formą i obejmuje wszystkie podmioty, które nie są uprawnione do prowadzenia ewidencji uproszczonej. W ramach pełnej ewidencji, posiadacze odpadów muszą generować karty przekazania odpadów (KPO) oraz karty ewidencji odpadów (KEO).

Karty te są przechowywane i aktualizowane w systemie BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami).

Uproszczona ewidencja odpadów jest dostępna dla wybranych grup przedsiębiorców, takich jak wytwórcy odpadów niebezpiecznych w ilości do 100 kg rocznie lub odpadów innych niż niebezpieczne w ilości do 5 ton rocznie. W tym trybie podmioty te są zobowiązane do sporządzania jedynie kart przekazania odpadów (KPO), bez konieczności generowania kart ewidencji odpadów.

Znaczenie dokładnych danych

Dokładność danych w ewidencji odpadów jest kluczowa dla skutecznego zarządzania odpadami i zgodności z przepisami ochrony środowiska. Posiadacze odpadów muszą prowadzić ewidencję w sposób ilościowy i jakościowy, zgodnie z katalogiem odpadów określonym w rozporządzeniu Ministra Klimatu. Nieprowadzenie ewidencji odpadów lub prowadzenie jej w sposób nieterminowy lub niezgodny ze stanem rzeczywistym może skutkować administracyjnymi karami pieniężnymi, które mogą wynosić od 1000 zł do 1 000 000 zł.

Dokładne dane są również niezbędne dla monitorowania i raportowania w ramach rocznych sprawozdań o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami. Te sprawozdania muszą być złożone do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy, a ich niezłożenie lub złożenie z błędami może również skutkować karami.

Znaczenie i konsekwencje nieprzestrzegania przepisów

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących gospodarowania odpadami może skutkować poważnymi konsekwencjami, zarówno finansowymi, jak i prawnymi. Podmioty, które nie prowadzą ewidencji odpadów lub prowadzą ją w sposób nieterminowy lub niezgodny ze stanem rzeczywistym, mogą być obciążone administracyjnymi karami pieniężnymi, które mogą wynosić od 1 000 zł do 1 000 000 zł.

Przykładowo, niezgłoszenie osób do systemu gospodarki odpadami, palenie śmieci, niesegregowanie odpadów lub brak umowy na wywóz śmieci mogą prowadzić do nałożenia surowych kar. W przypadku palenia śmieci, kary mogą być szczególnie dotkliwe, ze względu na negatywny wpływ na środowisko i zdrowie publiczne.

Ponadto, naruszenia przepisów dotyczących transportu odpadów, magazynowania, lub przetwarzania odpadów bez zezwolenia również mogą skutkować karami finansowymi i nawet utratą prawa do gospodarowania odpadami. W niektórych przypadkach, mogą być również stosowane sankcje karne, zgodnie z art. 183 Kodeksu Karnego, które obejmują m.in. nieodpowiednie postępowanie z odpadami, przywożenie lub wywożenie odpadów bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia.

Rola doradztwa ekologicznego

Doradztwo ekologiczne odgrywa kluczową rolę w pomaganiu firmom w unikaniu konsekwencji nieprzestrzegania przepisów dotyczących gospodarowania odpadami. Specjaliści w dziedzinie ochrony środowiska mogą przeprowadzić audyty wewnętrzne, identyfikując luki w obecnych procedurach i wskazując niezbędne inwestycje i zmiany organizacyjne, aby firma mogła spełnić nowe wymagania prawne.

Doradcy ekologiczni mogą również pomóc w wdrożeniu odpowiedniej infrastruktury do segregacji odpadów, zapewniając, że miejsca składowania są dostosowane do przechowywania poszczególnych frakcji odpadów i wyposażone w zabezpieczenia chroniące środowisko. Ponadto, mogą zapewnić szkolenia i edukację pracowników w zakresie prawidłowej segregacji i gospodarowania odpadami, co pomaga w unikaniu błędów i naruszeń przepisów.

Współpraca z firmami specjalizującymi się w doradztwie ekologicznym może również pomóc w monitorowaniu i raportowaniu w ramach systemu BDO, zapewniając zgodność z obowiązującymi przepisami i unikając potencjalnych kar i sankcji.

Sprawozdawczość – odpady

Zapewnienie zgodności z przepisami dotyczącymi gospodarowania odpadami jest kluczowe dla każdej firmy. Pamiętaj, że prowadzenie ewidencji odpadów w systemie BDO, składanie rocznych sprawozdań o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu nimi, oraz przestrzeganie hierarchii postępowania z odpadami określonej w dyrektywie odpadowej, są niezbędne dla unikania sankcji administracyjnych i karnych.

Wdrożenie systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) i zapewnienie selektywnego zbierania odpadów są istotne dla redukcji ilości odpadów i zwiększenia recyklingu. Niezależnie od rodzaju działalności, dokładność danych w ewidencji odpadów i terminowe składanie sprawozdań są fundamentem zgodności z prawem.

Zachęcamy wszystkie firmy do aktywnego podejścia do gospodarowania odpadami, korzystania z doradztwa ekologicznego i wdrażania najlepszych praktyk w tej dziedzinie. Tylko w ten sposób można zapewnić ochronę środowiska i uniknąć poważnych konsekwencji prawnych.